Hünkâri Güvercin İsmi
Sultanların Güvercini Osmanlılarda yalnız padişahlar için kullanılan bir unvan olan Hünkâr kelimesinden padişaha ait anlamına gelen Hünkâri ismi verilmiştir.
Hünkâri ismi yerine farklı isimlerin kullanılması;
Kısa gagalı ve küçük güvercinlere genel isim olarak kullanılan bango ismi, Hünkâri’ye uyarlanarak, ‘paralı bango’ ve türevleri bazı yörelerde kullanılmıştır. Azman ismi ise Manisa’da sadece bir ırk için değil, birçok kısa gagalı güvercinler için yakın geçmişte bango kelimesi yerine kullanılmış, günümüz de ise, paçasız azman, pareli azman, paresiz azman gibi bu kullanımlar bırakılarak güvercin ırkları Hünkâri, Enice, Manisa Azmanı, İstanbul bangosu vb. gibi gerçek isimlerini almıştır.
Uluslararası isim olarak İngilizce Oriental frill, genel olarak Hünkâri’nin ismi olarak bilinip kullanılsa da, sözlük anlamı olarak Doğu fırfırı, doğuya özgü fırfır, yani Doğu güllü güvercinleri olarak ülkemize ait olan diğer kısa gagalı güvercin ırklarını kapsayan bir ifade olarak geçmişte kullanılmıştır.
Yazar James C. Lyel 1887 yazdığı Fancy Pigeons' kitabında oriental yani doğu kelimesi yerine turkish kullanarak, TURKISH FRILLED PİGEONS çevirisi, ‘Türk Güllü Güvercinleri’ olarak isimlendirmiştir.
Klasik Hünkâri ve Modern Hünkâri;
Kendi yavrusuna bakabilen, ağırlığı 320 gram civarı olan Hünkâri üzerinde çalışılarak, temel bazı özellikleri aynı kalsa da, gagası daha küçük olan, kafa yapısı ve fiziği farklılaşan Modern Hünkâri geliştirilmiştir. Bu iki form isim ayrımı ise, İlk versiyona Hünkâri’nin atası olduğu için Orijinal veya Klasik Hünkâri denilmektedir. Klasik Hünkâri’ye Yerli Hünkâri ismi kullanımı, Modern Hünkâri’yi yabancılaştırma olacağı için kullanmak uygun değildir. Hünkâri Güvercininin Menşei Türkiye’dir. Yetiştiriciler Klasik ve Modern Hünkâri olarak iki form olarak beslemekte, ayrı yarışmaktadır.
Ziraat Mühendisi Serkan Gündüz