[Manisa’s Original (Old Fashionedor Old Style) Oriental Frill Piegons]

Yayımlanmamış Tanıtım Makalesini Hazırlayan: 

Murat TÜRKEŞ (Em. Öğr. Üyesi, Prof. Dr.) ve Serkan GÜNDÜZ (Ziraat Mühendisi)

1. Giriş

Özellikle yabancı kaynaklara göre, olasılıkla Afrika Baykuş (Owlfamily) ve Turbit (Turbitfamily) güvercin ailelerinden elde edildiği öngörülen ve Türkçe’de “Sultan Güvercini” anlamındaki yaygın kullanımıyla “Hünkâri”olarak adlandırılan güvercinler, Anadolu’nun tarihi ve eski ırklarından biridir. Bu ırkın kökeni ile ilgili en eski bilgiler, Osmanlı devleti dönemine aittir.

Hünkâri ilk kez olasılıkla 1600’lü yılların başında, Osmanlı kuşçuları tarafından Manisa merkezinde bulunan Şehzade Sarayı için özel olarak üretilmiş Türkiye’ye özgü bir güvercin ırkıdır. Bu dönemde sadece saraylarda yetiştirildiği bilinen bu güvercinlerin saray dışına çıkartılması ve halk tarafından yetiştirilmesi yasaktı. Osmanlı devletinin bu yasağı getirmesinin temelinde, olasılıkla ırkın farklı melezlemeler yolu ile bozulmasını önleme düşüncesi yatmış olabilir. Yalnızca sarayda yetiştirilmesi nedeni ile bu güvercinlere Hünkari adı verilmiştir. Hünkâri, hünkâra(padişaha) ait olan anlamına gelmektedir. Bu koruma çabalarının doğal bir sonucu olarak, Osmanlı devleti döneminde özellikle de Manisa’da bulunan şehzade saraylarında yetiştirildikleri bilinen bu ırkın, o dönemde orijinal özelliklerinin bozulmaksızın korunduğu söylenebilir. Çeşitli kaynaklara göre, hünkâri güvercin ırkı, Osmanlı’nın son dönemlerinde (19. yüzyılda) özellikle Avrupa ülkelerine hediye olarak gönderilmiştir. Hünkâriırkının o dönemlerde Avrupa’da “OrientalBango” adı ile adlandırıldığı bilinmektedir. Bu ırkın bir diğer adı da “Manisa ve İzmir Bangosu” idi.

Çeşitli yabancı literatüre dayalı bugünkü bilgilerimize göre, Hünkarilerin Avrupa ülkelerine ilk gönderilişi de 1860 yıllarda gerçekleşmiştir. Manisa Hünkarisi ilk kez 1864 yılında H. P. Caridia tarafından İzmir'den İngiltere’ye götürülmüştür. Hünkari ırkıysa, Amerika'da ilk kez NewYork'da ABD Ulusal Güvercin Derneği (NationalColumbarianSociety) tarafından 1879 yılında sergilenmiştir.

Osmanlı’nın son yıllarında ve Cumhuriyet döneminde Türkiye’de sayıları çok azalan bu güvercin ırkının, 2000’lerle birlikte özellikle internet kullanımının Türkiye’de yurttaşlar tarafından da yaygınlaşmasıyla birlikte (Avrupa ve dünya ülkelerindeki, özellikle Almanya, Balkanlar ve Amerika Birleşik Devletleri’ndeki (ABD) hünkâri yetiştiricileri, dernek, vakıf ve kulüplerinin çalışma ve etkinliklerinden haberdar olarak), güvercin severler ve yetiştiriciler tarafından yeniden ilgi görmeye başladığı görülmüştür. Ayrıca, bu yeni ilgi kapsamda, özellikle 2000’lerle birlikte Avrupa’dan ve Balkanlardan hünkâri örnekleri getirilerek üretilme yoluna gidilmiştir.

Ayrıca, Osmanlı döneminde zaman zaman saraydan kaçan bazı hünkârilerin halk tarafından yakalanıp gizlice üretildikleri ve ırkın saray dışında da devamının sağlandığı bilinmektedir. Halk arasında yetiştirilen bu güvercinler, uygun eş bulamama gibi sorunlar nedeni ile benzer bazı ırklarla özellikle de “Aydın Bangosu” ile kırılmış olabileceğine ilişkin görüşlere de rastlanılmaktadır.

Türkiye’de Klasik ya da Orijinal/Yerli Hünkâriadı ile bilinen kendine özgü ve ayırt edici pek çok özelliği bulunan bu güvercin ırkı, günümüzde dünya üzerinde “OldFashioned, OrientalFrill ya da Old Style OrientalFrill” adı ile tanınmaktadırlar. Orientalfrill ırkının kökeninin Türkiye olduğu ve Türkiye’de Manisa ve İzmir illeri ile çevre illerde (Bursa, Balıkesir, vb.) yetiştirildiği birçok kaynakta belirtilmektedir. Fransızlar bu ırka “CravateOriental” adını verirken, Almanlar “OrientalMovchen” demektedirler. Hünkâri, Anadolu’da yetiştirilmiş bu toprakların kendine özgü bir güvercin ırkı olmasına karşın, günümüzde sayıları çok azalmıştır. Öte yandan, istenen düzeyde ve yeterli olmamakla birlikte son yıllarda klasik hünkârilere gösterilen ilgi umut vericidir.

2. Amerikan Klasik Hünkâri Kulübü’nün Hünkâri Tanımı

Ne yazık ki bugüne değin Türkiye Cumhuriyeti’nde “Klasik ya da Orijinal/YerliHünkariyi” tanıyan ve korumayı amaçlayan bir dernekya da kulüp kurulmamış olmasına karşın, Atlas Okyanusu’nun öteki yakasında Türkiye’den binlerce kilometre uzaktaki ABD’de bir Ulusal Klasik Oryantal HünkâriDerneği (TheNational Classic OrientalFrill Club) ve onun da hünkâri standardına ilişkin belgesinin girişinde bir HünkâriGüvercin Irkı tanımı var.

Tanım şöyledir: “Klasik Hünkâri (Classic OrientalFrill),kısa gagalı güvercin ırkları familyasından bir güvercin ırkıdır. Ayrıca bu ırk, Eski Moda Oryantal Hünkâri (OldFashionedOrientalFrill) ya da Eski Tip Oryantal Hünkâri(Old Style OrientalFrill) olarak da bilinir. Modern Oryantal Hünkâri’nin (Modern OrientalFrill) geliştirildiği ırktır. Bu güzel ve çok eski güvercin ırkı bugün pek çok önemli Amerikan ve Kanada yarışmalarında görülebilmektedir" (Kaynak: http://www.classicoldfrill.org/).Tanımda iki önemli noktanın altının çizildiği görülüyor.

Bunların birincisi, tanımda Klasik Hünkâri'nin‘sıfır gaga’ Modern Hünkâri’nin değiştirilmemiş orijinal biçemi (formu) olarak tanımlanmış olmasının, günümüz Orijinal/Yerli Hünkârisi’nin yok olmuş ve yeniden yaratılmış bir kuş değil günümüze ulaşan klasik orijinal hünkârilerin soyu olduğunu açıkça göstermekte oluşudur.

Bu kapsamda vurgulanması gereken ikinci konu ise, yurtdışında yapılmış olan birçok hünkâri çalışması ile kişisel ve kurumsal internet tanıtım sayfalarındaki belge ve açıklamalardan da görülebileceği gibi, tanımda bu ırkın kökeni olarak Türkiye’nin gösterilmemiş ve tarihin içinden çıkıp gelmiş eski bir güvercin ırkı olarak ele alınmış oluşudur.

Birinci nokta olumlu bir yaklaşımla, Yerli Hünkâri’nin varlığının doğrulanmasına ek olarak, onların korunması gereken kuşlar olduğunu göstermektedir.

İkinci nokta ise, yukarıda da vurgulandığı gibi, Türkiye’de herhangi bir koruyucu bir dernek ya da bilinen bir üretici ağının olmamasının bir sonucu olarak, 19. yüzyıl ortalarıyla birlikte Türkiye’den Avrupa ve Amerika’ya götürülmüş olan yerli hünkâri güvercin ırkının, batı ülkelerinde çoğunlukla “doğu kökenli vatansız” bir kuş olarak nitelenmesine neden olabildiğidir.

3. Klasik (Orijinal/Yerli) Hünkâri

Klasik Oryantal Hünkâri(İng: OldFashionedOrientalFrill) ya da Eski Tip Oryantal Hünkâri(İng: Old Style OrientalFrill), sıfır (çok çok kısa) gagalı Modern Hünkari’nin (İng: Modern OrientalFrill) geliştirildiği asıl ırktır. Bugün ülkemizde “Klasik ya da Orijinal/Yerli Hünkâri” adı ile bilinen güvercinler, zamanla ırkın orijinalinin (OrientalBango) olasılıkla Manisa Azmanı ya da benzeri ırklar ile kırılması sonucu Türkiye’de geliştirilmiş olan paçalı, güllü, pareli(paralı) ve kısa gagalı bir güvercin ırkıdır. Ancak yüzlerce yıl önce kırıldıkları, başka sözlerle Osmanlı döneminden günümüze ulaşan kırmalar oldukları için, kendine özgü bir biçem ve ayrı bir ırksal karakter kazanmış oldukları düşünülmektedir.

Hünkâriler çok sevimli ve cana yakın güvercinlerdir. Yerli Hünkâriler, ırkın modern formuna göre daha küçük yapılıdır. Kafaları çok yuvarlak biçimli değildir ve gaga biraz daha uzundur. Günümüzde başta Manisa’da olmak üzere, İzmir, Bursa ve İstanbul’da yaygınolarak yetiştirilmektedir. Hünkârilere Bursa’da “paralı fındık” adı verilmiştir. Paralı denmesinin nedeni kanat işlemelerinin kuyruk ucunda da para gibi yuvarlak şekiller halinde görülmesidir. Bu farklılıklarının dışında Yerli Hünkariler ırkın orijinal biçimini tamamen göstermektedir.

Yerli Manisa Hünkârileri, gagaları Modern Hünkari göre daha uzun olduğu için, çoğunlukla sorunsuz yavru yetiştirebilmektedir. Sıcak iklim bölgelerinde (genel olarak subtropikal ve Akdeniz iklim bölgelerinde) sağlık sorunları yaşamaksızın daha rahat yetiştirilebilirler. Klasik hünkârilerin üretimleri kolaydır. Uygun kümes ve bakım koşullarında yıl boyunca yumurta yapabilir ve kuluçkaya yatabilirler. Yavrularına olan ilgileri çok fazladır. Bu nedenle bazı yetiştiricilerbu kuşları yedekçi ya da bakıcı olarak yuvalarında bulundururlar.

Şekil 1: Yetişkin klasik (orijinal yerli Boğma) Manisa Hünkarisi güvercinin genel görünümü (Foto: Murat Türkeş, Yapıldak Köyü, Çanakkale).

4. Klasik (Orijinal/Yerli) Hünkârinin Başlıca Ayırt Edici Özellikleri

Genel Görünüş: Küçük ya da orta boy, ağırlıkları ortalama 306- 336 gr olan ve canlı tabiatlı bir güvercindir. Kuyruğun ucu yerden biraz yukarıda, vücudu yere 45º açı yaparak durur. Göğsündeki belirgin gül, oldukça gür paçalı ayakları, başının arkasındaki iğne tepesi ve orta boyla kısa arası gagası tipik özelliklerindendir (Şekil 1).

Şekil 2: Beyaz gövdeye kanat ve kuyruk işlemeli (Çamkabuğu kanat, satinette)genç bir klasik Manisa Hünkârisi güvercinin genel görünüşü (Foto: Murat Türkeş, Yapıldak Köyü, Çanakkale).

Şekil 3: Çeşitli renklerde vücut işlemeli (kahverengi boğma ve kara boğma hünkariler) yuva kardeşi genç klasik Manisa Hünkârisi güvercinlerin genel görünüşleri (Foto: Murat Türkeş, Yapıldak Köyü, Çanakkale).

Beyaz gövdeye kanat ve kuyruk işlemeli olanlar yurtdışında ve uluslararası literatürde satinette olarak bilinir (Şekil 2). Kanat üstünde beyaz çizgi ya da dantel deseni; kuyrukta ise para denen beyaz noktalar (pareler) vardır. Yurtdışında ve uluslararası literatürde vücudu çeşitli renklerde işlemeli desenli olanlara ise blondinette denir (Şekil 3). Kanat üstlerinde çizgiler ya da dantelli görünüm; kuyrukta ise nokta pare  ya da yelpaze denilen bütün kuyruk tüyünü kaplayan pare şeklindedir. Bazı vücut işlemeli hünkâri çeşitlerinde dantelli görünüm vücudun büyük bir bölümüne dağılır.

Baş: Yuvarlaktan ovala değişir ve geniştir (Şekil 1, 2 3). Kavisli alın gaganın ucundan kafanın üst kısmına doğru zarifçe ve kesintisiz bir şekilde akar. Gaga altı sarkıntısı çok az ve temizdir.

Göz: İri parlak ve belirgindir (Şekil 1, 2 3). Göz çeperi temiz ve derisinin rengindedir. Kanat işlemelerde göz koyu kahverengidir. Vücut işlemelilerde vücut rengine bağlı olarak gözler koyu sarıdan kızıl kahveye kadar değişiklik gösterir.

Gaga: Orta kısalıkta, sağlam yapılı, kesintiye uğramayan bir kıvrımla alınla birleşir (Şekil 1, 2 3). Kanat işlemelilerde deri rengi, vücut işlemelilerde ise bedeni kaplayan tüylerin genel rengine göre deri renginden grimsi siyaha değişiklik gösterir. Boyun altı sarkıntısı çok az ve temizdir. Klasik Hünkâriler, bu gaga yapısıyla kendi yavrularını besleyebilirler ve bakıcıya gerek duymazlar.

Tepe: Kafanın tam arkasında iğne uçludur (Şekil 1, 2 3). Dik ve merkezidir. En az kafanın en yüksek noktası kadar yükselir. Tepe, tüm ve kesintisiz ense tüyleriyle desteklenir.

Boyun: Ensedeki tüylerin ve kursağın verdiği görüntüyle kısa ve güçlüdür (Şekil 1, 2 3). Gözler parmakların ayak bileğiyle kesiştiği yerin tam üstünde duracak şekilde dik ve gururlu bir ifadeye sahiptir. Göğüsteki gül ile alt gaga arasında belirgin bir gırtlak olmalıdır.

Gül: Gül gırtlağın orta kısmından göğse kadar (yaklaşık 5 cm) devam eder (Şekil 1, 2 3). Gül, belirgin ve sık olmalıdır. Tüyler iki tarafta da eşit şekilde dışa doğru açılmalıdır. Sadece tek bir yana yatan ya da orantısız şekilde tek yana yatan gül kusur sayılır.

Göğüs ve Vücut Biçemi: Göğüs geniş, yuvarlak ve belirgin bir şekilde ileriye doğru uzanır ve gövde yapısı kuşun arkasına doğru incelir (Şekil 1, 2 3). Vücut sıkı olmalıdır. Büyüklük, küçükle orta boy arasındadır.

Kanatlar: Güçlü ve vücuda yapışıktır (Şekil 1, 2 3). Sırtı örter ve kuyruk üstünde taşınır.

Bacaklar: Kısa, ayak tırnaklarına ve onları örtecek kadar paçayla kaplıdır (Şekil 1, 2 3). Kanat işlemelilerde tırnaklar beyaz, vücut işlemelilerde deri renginden gri siyah arasında vücut rengine göre değişiklik gösterebilir.

Tüyler: İyi gelişmiş; sıkı ve göğüsteki gül ve ensedeki tepe dışında vücuda yapışıktır (Şekil 1, 2 3).

Kanat ve Kuyruk: Uçuş tüyleri kısa ve kuyruğun üstündedir. Kanat ve kuyruk uzun olmaktan çok kısadır. Kuyruk genişliği iki tüyü geçmemelidir. Kuyruk gösteri duruşunda yerin hemen üstündedir ve yere değmez (Şekil 1, 2 3).

Duruş: Dik duruşlu kuşlardır; yere yaklaşık 45º dik dururlar (Şekil 1, 2 3). Kuyruk yere paralel değildir; yere değmeksizin aşağı doğru uzanır.

Renk ve Desen: Beyaz gövdeye kanat ve kuyruk işlemeli olanlar yurtdışında satinette(Kanat) olarak bilinirken (Şekil 2), vücudu çeşitli renklerde işlemeli desenli olanlara blondinette(Düz) denir (Şekil 3).

            5. Hünkarilerde Aranan Başlıca Standart Özellikler

Genel olarak Klasik Manisa Hünkârisinde, hiç bir renk diğerine göre daha çok tercih edilmez ve tüm renkler canlı ve orantılı olmalıdır (Şekil 1, 2 3). Dantelli kuşlarda dantel görünüm temiz ve belirgin olmalıdır. Kanat çizgili ya da kanat kuşaklı kuşlarda (çavuşlar) çizgiler temiz, dar, uzun ve orantılı olmalıdır. Çizgi ya da dantel içindeki renk beyaz olmalıdır. Kuyruktaki para ya da pare adı verilen görece geniş yuvarlakça ya da oval renk desenleri yani noktalar ve kuyruk dantelleri de beyaz olmalıdır. Hünkâriye kendine ait rengi veren faktörler, kanat işlemeleri ve dantellenmede ya da kuyruktaki parelerin yanı sıra beyazın kendini gösterdiği tüylerdeki kombinasyonudur. Birinci özellik genel olarak vücudu, ikincisi ise genel olarak kuyruğu etkiler.

Buraya kadar ayrıntısıyla açıklanan özellik ve standartlara dayanarak, bir Klasik Manisa Hünkârisi’nin, Türkiye’de, yurtdışında ve dünya literatüründe kabul edilmiş standartlarına uygun olup olmadığını anlamanın en kolay ve en doğrudan yolu, öncelikle incelenen güvercinin gaga uzunluğu, pare tamlığı, tepe ve gül özelliklerinin incelenmesi ve bunların uygunluğunun aranmasıdır.

Boyut: Omuzlar geniş, kuyruğa doğru daralan bir vücuda sahiptir (Şekil 1). Kuyruk kapalıdır. Kanat kuyruk üstünde taşınır. Orta boylu güvercinlerdir.

 

Şekil 4: Hünkâride kusurlu ve güzel (ideal) gaga karşılaştırması.

 

Şekil 5: Hünkâride kusurlu ve güzel (ideal) tepe karşılaştırması.

Gaga: Gaga uzun olmamalı, kısa ve kalın olmalı; ancak modern hünkâriler kadar kısa olmamalı (Şekil 4). Gaga yapısı yem yeme ve yavru bakmaya uygundur.

Tepe: Tığ tepe (sivri tepe) olmalı, tepe yanlara yatık, çanak ya da taç tepe biçeminde olmamalıdır(Şekil 5).

 

Şekil 6: Hünkâride kusurlu ve güzel (ideal) gül karşılaştırması.

Şekil 7: Hünkâride kusurlu ve güzel (ideal) paça karşılaştırması.

Gül: Sadece gül çizgisi olan ya da zayıf gülü olan hünkârilerolmakla birlikte, tutulan ve beğenilen gül boyu uzun ve bol olan hünkârilerdir(Şekil, 1, 2, 3 ve 5).

Paça:Hünkâride tozluk ya da parmakların yarısı açık paça istenmez. Paça ayakları tırnaklara kadar kapatmalıdır(Şekil, 1, 2, 3 ve7), ancak çok geniş paça da olmamalıdır.

Klasik Manisa Hünkârisi’nin gösterişini paça değil gül fazlalığı artırır. Görsel zenginliği ise paredir.

Şekil 8: Vücut işlemeli bir hünkâride kuyruk dantelleri.

Şekil 9: Kanat işlemeli bir hünkâride pare (para) tamlığı: Kanat ve kuyruk uçlarında pare eksik ve silik olmamalıdır.

Şekil 10: Diğer Kusurlar: Leke bulunması. En çok leke kafa ve gülde daha sonra gövdede rastlanır.

Şekil 11: Klasik (Orijinal/Yerli) ManisaHünkârisive Modern hünkâriler ile Manisa Azmanı arasındaki kafa, gül, tepe ve boyunda görülen başlıca ayırt edici farkların çizimsel gösterimleri(Çizim: Zir. Müh.Serkan Gündüz).

Şekil 12: Orijinal (soldaki mavi çamkabuğu kanat) ve modern (sağdaki çikolata) hünkâriler arasındaki genel morfoloji karşılaştırılması.

6. Klasik Manisa Hünkârilerinin Ana Desen ve Renk Sınıflandırması

Modern hünkârilerin gaga dışında orijinal hünkâriler ile önemli bir farkı bulunmazken, zaman içinde gaganın yanında boyut ve birazda kafa yapısı farkı oluşmuştur. Ancak, bunların dışında,hünkârinin duruş, tepe, gül, pare, renk gibi temel özellikleri iki formda da aynıdır.

Modern hünkâri, çok küçük gagası nedeniyle özel bakım isteyen bir güvercin ırkıdır. Kendi yavrusunu büyütememesi ya da çok zorlanması yüzünden, yetiştiriciler yavru alımında bakıcı güvercinlere ihtiyaç duymaktadır. Modern hünkâri, söz konusu üretim zorluğu nedeniyle daha kıymetli sayılmıştır. Klasik Manisa Hünkâri’si ise, daha doğal ve bakım kolaylığı olan güvercinlerdir. Yetiştiriciler iki form içinde, desen ve renk çeşitliliği, pare tamlığı ve fiziksel özelliklerin bütünlüğü için halen çalışmaktadır.

 

Sınıflandırmada yer alan renkler.

Ozan	Boğma	Çavuşlu	Sümbüllü	Kesme	Düz (Kanat)	Çavuşlu(Kanat)
Arap Ozan	Arap Boğma	Arap Çavuşlu	Arap Sümbüllü	Kara	Kara Kanat	Kara Kanat
Kırmızı Ozan	Kırmızı Boğma	Kırmızı Çavuşlu	Kırmızı Sümbüllü	Kırmızı	Kırmızı Kanat	Gümüş Kanat
Sarı Ozan	Sarı Boğma	Sarı Çavuşlu	Sarı Sümbüllü	Sarı	Sarı Kanat	Kula Kanat
Kula Ozan	Kula Boğma	Kula Çavuşlu	Çamkabuğu	Kula	Kula Kanat	Mavi Kanat
		Mavi	Mavi Sümbüllü	Mavi	Ödü Kanat
		Gümüş	Gül Kurusu		Çamkabuğu Kanat
		Şeker	Haki
		Sarı-Gümüş	Altuni

 Şekil 13: Klasik (Orijinal/Yerli) Manisa Hünkârilerinin ana desen (Düz, Kanat ve Kesme) ve renk ile ikincil renk ve desen sınıflandırması (Çizim: Zir. Müh.Serkan Gündüz).

Hünkâriler gövde işlemelerine göre 3 gruba ayrılabilir (Şekil 13). Bunlar, Düz (Gövde İşlemeli), Kanat (Kanat ve Kuyruk İşlemeli), Kesme (Kuyruk İşlemeli):

1- Düz (Gövde İşlemeli) Hünkâriler

Bu grup, 4 farklı desen biçemine görealt gruplara ayrılmaktadır(Şekil 13). Ozan, Boğma, Çavuşlu, Sümbüllü:

1)   Gövde İşlemeli Ozan: Başından kuyruğa doğru orantılı şekilde renk değişiminin görüldüğü, baş renginden beyaza dönen desen şeklidir. Dört ana renkten oluşur; bunlar:arap ozan, kırmızı ozan, kula ozan, sarı ozan.

2)   Gövde İşlemeli Boğma: Baş kısmına kadar boyun dahil pare işlemeli olan gövde işlemeli hünkâri grubudur. Kuyruk pareleri yelpaze denilen bütün kuyruk tüyünü kaplayan pare şeklindedir. Dört ana renkten oluşur; bunlar:siyah (arap), kırmızı, kula, sarı.

3)   Gövde İşlemeli Çavuşlu: Kanat gövdeye yakın renktedir ve sadece kanatta iki çizgi şeklinde bölüm parelidir. Kuyruk paresi padişah mührü denilen nokta pare şeklindedir. Yaygın renkler, siyah, kırmızı, sarı, kula, mavi, gümüş, şeker, sarı-gümüşü içerir.

4)   Sümbüllüler: Gövde paresiz, kanat tamamen parelidir; kuyruk nokta pare şeklindedir. Arap, kırmızı, kahverengi, kızıl kahverengi, sarı, çamkabuğu, mavi, gülkurusu, haki, altuni gibi sümbüllüler yaygın olanlardır. Sümbüllü grubu çamkabuğu grubu olarak da tanınır.

2- Kanat (Kanat ve Kuyruk İşlemeli)Hünkâriler

Sadece kanat ve kuyruk renkli,kalan vücut rengi beyazdır. Kanat pare işleme durumuna göre iki grupta toplanabilir: Düz ve Çavuşlu Kanat(Şekil 13).

1)      Düz Kanat Hünkâriler: Kanat uçuş tüylerine kadar renkli ve parelidir. Kuyruk paresi güvercinin rengine göre yelpaze ya da nokta pare şeklinde değişir. En iyi bilineni çamkabuğu kanattır. Siyah, kırmızı, sarı, kula ve ödü(kahverengi) kanat renk gruplarıdır.

2)      Çavuşlu Kanat Hünkâriler: Kanat uçuş tüylerine kadar renklidir; sadece kanatta 2 çizgi şeklinde bölüm parelidir. Kuyruk paresi hünkârinin rengine göre değişir. En yaygın renk mavi, sarı ve şekerdir (açık mor). Kula ve kara kanat çavuşlu renkleri de vardır.

3- Kesme (Kuyruk İşlemeli)Hünkâriler

Sadece kuyruk(kuyruk altı tüylerle birlikte) renkli, diğer tüyler beyazdır. Kara, mavi ve kula kesme yaygındır(Şekil 13). Nadir olmakla birlikte, sarı ve kırmızı kesme renk çeşitleridir.

Öte yandan, bazı kaynaklarda, kuyruk pare durumuna göre de hünkâri sınıflandırmaları yapılmaktadır.

Kaynaklar

Maghin, F. 1920. TheOrientalFrill. Second Edition, SmithsonianInstitutionLibraries, TheMidlandCountiesHerald Limited Press, Birmingham.

İnternet Kaynakları

Türkiye’deki İnternet Siteler

http://www.hunkari.com/index.htm

http://hunkari.tr.gg/

http://salihliguvercin.tr.gg/

http://www.guvercinbirligi.com/

http://www.hunkari.net/

https://tr.wikipedia.org/wiki/H%C3%BCnkari

Yabancı İnternet Adresler

http://allbirdsworld.blogspot.com.tr/2013/12/oriental-pigeon-with-origin-description.html

http://oriental-frill.pigeonforsale.info/

http://en.wikipedia.org/wiki/Old_Fashioned_Oriental_Frill

http://en.wikipedia.org/wiki/Oriental_Frill

http://www.altorientalen.de/

http://www.frieslandshow.nl/DSoostersemeeuw.htm

http://www.frieslandshow.nl/MEEUWEN/SDSToudoostersemeeuw.htm

http://www.cyclopaedia.de/wiki/Old_Oriental_Owl

http://old-fashioned-oriental-frill.pigeonforsale.info/

http://www.sasospigeonlofts.com/cofstandard.htm; “Standardforthe Classic OldFrillRevised 2009”.

http://www.oriental-frill.com/pages/standard.htm

http://elite-pets.narod.ru/pig_br245.htm; PigeonBreeds, OrientalFrill, SatinettesandBlondinettes.

http://columba.hu/genetika_szinvaltozatok-english.html

http://www.nunpigeons.com/www.nunpigeons.coms/info.php?p=3